Ο δάσκαλος από τη σκοπιά των μαθητών

του Δημοτικού Σχολείου

(έρευνα)

Ελένη ΤΑΡΑΤΟΡΗ

Καθηγήτρια Π.Τ.Δ.Ε. Δ.Π.Θ.

Μαρίνα ΚΟΥΓΙΟΥΡΟΥΚΗ 

Υπ.Διδάκτωρ Π.Τ.Δ.Ε. Δ.Π.Θ.

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Η εργασία αυτή έχει ως στόχο να διερευνήσει τις απαιτήσεις των μαθητών από το δάσκαλό τους, αν δηλαδή ενδιαφέρονται για το πώς διδάσκει, αν προετοιμάζεται κ.λ.π., ή αν το ενδιαφέρον τους επικεντρώνεται μόνον στην εξωτερική του εμφάνιση, στον τρόπο με τον οποίο συμβάλει στη λειτουργία της τάξης κ.λ.π.

Η ερευνητική υπόθεση ήταν ότι οι μαθητές ενδιαφέρονται μόνο για ένα δάσκαλο ωραίο και φιλικό, χωρίς να δίνουν καμιά σημασία για το πώς προσφέρει τα μορφωτικά αγαθά και αν πηγαίνει προετοιμασμένος στο μάθημα.

Πρόκειται για έρευνα «ανάλυσης περιεχομένου» (content analysis),  και το δείγμα ήταν 80 μαθητές δύο Δημοτικών Σχολείων από τη Θεσσαλονίκη και την Αλεξανδρούπολη.

 

ABSTRACT

This project aims to investigate what students expect with regard to their teacher. for example, if they appreciate how he/she teaches, the way he/she organizes his/her lecture and runs the class, or whether they are only interested in the teacher’s physical appearance.

The research hypothesis was that students are solely interested in having a friendly and good-looking teacher, with the way he/she plans and performs the lesson being of leas importance.

For this content analysis, a research sample of 80 students from two Primary Schools was used.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Η εργασία αυτή προέκυψε από το ενδιαφέρον μας να διερευνήσουμε τις επιθυμίες των μαθητών του Δημοτικού Σχολείου του σήμερα, για το πώς θέλουν το δάσκαλό τους και πού εστιάζουν το ενδιαφέρον τους, ώστε να συγκρίνουμε τα προϊόντα της έρευνας με τα αποτελέσματα μιας άλλης έρευνας, με το ίδιο αντικείμενο, που πραγματοποιήθηκε στο Freiburg της Γερμανίας το 1932 από τον καθηγητή M.Keilhacher (M.Keilhacher, 1949, Ι.Ξυροτύρης, 1940), περίπου 70 χρόνια πριν, και να διαπιστώσουμε αν υπάρχουν κοινά στοιχεία και διαφορές. 

 

Σκεπτικό της έρευνας

  Οι ραγδαίες αλλαγές που έχουν συντελεσθεί στη σημερινή κοινωνία και σε όλους τους τομείς της (εκπαιδευτικό, πολιτιστικό, οικονομικό κ.λ.π.), έχουν ασκήσει επιδράσεις στο δάσκαλο – και όχι μόνο (αλλά μας ενδιαφέρει επί του προκειμένου ο δάσκαλος), με αποτέλεσμα να παρουσιάζει μια διαφορετική εικόνα απ’ ότι σε παλιότερες εποχές. Κάποιες από τις σημαντικότατες αλλαγές είναι στον τρόπο εκπαίδευσής του (Ι.Πυργιωτάκης, 1982), δηλαδή έχει μια θωράκιση παιδαγωγική, διδακτική και επιστημονική αναβαθμισμένη, η οποία σαφώς πρέπει να τον βοηθά για αποδοτικότερη διδασκαλία και ακόμη έχει αλλάξει και ο ρόλος του μέσα στην τάξη.

  Συγκεκριμένα ερωτήματα της έρευνας αποτέλεσαν:

  •  Τι είναι αυτό που προσδοκούν οι μαθητές από το δάσκαλό τους, και

  • Ποια πλευρά της συμπεριφοράς του κατέχει σημαντικότερη θέση στην προτίμησή τους.

 

Μεθοδολογία της έρευνας

  1.      Δείγμα

Το δείγμα της έρευνας το αποτέλεσαν 80 μαθητές Δημοτικού Σχολείου. Από αυτούς οι 40 μαθητές ήταν από σχολείο της πόλης Αλεξανδρούπολης (20 μαθητές από την Δ΄ τάξη και 20 από την Στ΄ τάξη), και οι υπόλοιποι 40 μαθητές από Δημοτικό Σχολείο της πόλης Θεσσαλονίκης με την ίδια αναλογία, όπως και της Αλεξανδρούπολης.

Ο λόγος που πάρθηκε το δείγμα από δύο διαφορετικές πόλεις, ήταν να διαπιστωθεί αν υπάρχουν σημαντικές διαφορές στις επιθυμίες των μαθητών, που ζουν σε μια επαρχιακή πόλη, για το πώς θέλουν το δάσκαλό τους, σε σύγκριση με τους μαθητές που ζουν σε μια πολύ μεγαλύτερη πόλη, όπως η Θεσσαλονίκη.

 Ως εργαλείο της έρευνας χρησιμοποιήθηκε η γραπτή εργασία.

Οι εκπαιδευτικοί των τάξεων, στις οποίες απευθυνθήκαμε τυχαία, με δική μας παράκληση, ζήτησαν από τους μαθητές τους να γράψουν μια εργασία με θέμα «πώς θέλουν το δάσκαλό τους», χωρίς προηγουμένως να τους έχουν ενημερώσει, ώστε να μην έχουν προετοιμαστεί και να υπάρχει αυθόρμητη παραγωγή του υλικού. Ανταποκρίθηκαν όλοι οι μαθητές. Ο χρόνος που είχαν στη διάθεσή τους ήταν μια διδακτική ώρα.

Στην επεξεργασία των γραπτών κειμένων χρησιμοποιήσαμε την ανάλυση περιεχομένου (content analysis).

 2. Ανάλυση δεδομένων

Συγκεντρώσαμε τα γραπτά κείμενα, και αφού τα αριθμήσαμε, επιλέξαμε:

  • να προβούμε στο είδος της ποιοτικής θεματικής ανάλυσης (L.Cohen /L. Manion,  1997, L.Jaisingh, 2000), αφού δεν είχαμε προκαθορισμένες κατηγορίες ανάλυσης, αλλά μας ενδιέφερε να γνωρίσουμε και να ερμηνεύσουμε σε ισότιμη βάση όλες τις πληροφορίες, ανεξάρτητα από τη συχνότητά τους (Μ.Πάλλα, 1994).

      Μια πρώτη επεξεργασία μας οδήγησε στη διαπίστωση των κοινών και επαναλαμβανόμενων τρόπων έκφρασης και χαρακτηρισμών, που συνέβαλαν στη δημιουργία διαφόρων θεματικών και στην κατηγοριοποίησή τους.

      Στη συνέχεια, σε λεπτομερέστερη μελέτη, εξετάστηκε αν στις κατηγορίες αυτές εντάξαμε όλα τα δεδομένα (Οι κατηγορίες που προέκυψαν θα παρουσιαστούν στα αποτελέσματα της έρευνας).

  •   να προβούμε και στο είδος της ποσοτικής ανάλυσης, δηλαδή η συχνότητα με την οποία εμφανίζεται η κάθε πληροφορία.

 3. Αποτελέσματα της έρευνας

Α. Οι θεματικές που προέκυψαν και που προσδιορίζουν την εικόνα του δασκάλου από όλο το δείγμα, είναι οι εξής:

  • 1η θεματική. Χαρακτηρισμοί για το δάσκαλο.

    Ο δάσκαλος πρέπει να είναι καλός, ευγενικός, ευδιάθετος, έξυπνος, να μας αγαπά. Προσδίδουν μεγάλη βαρύτητα στην ψυχική του διάθεση και χρησιμοποιούν χαρακτηρισμούς για εικόνα «συμπαθητικού δασκάλου». Βέβαια δεν αποκλείουν να είναι αυστηρός και τιμωρός όπου απαιτείται. 

  • 2η θεματική. Συμπεριφορά του δασκάλου, δηλ. πώς θέλουν να τους συμπεριφέρεται.

    Οι μαθητές επιθυμούν να τους συνοδεύει ο δάσκαλος στον κινηματογράφο, στις εκπαιδευτικές εκδρομές, να παίζει μαζί τους, να τους διασκεδάζει, να τους δίνει δώρα και να τους γνωρίζει διάσημους ανθρώπους είτε από τον χώρο του ποδοσφαίρου, είτε από τον χώρο του θεάτρου.

    Ερμηνεύοντας τους παραπάνω χαρακτηρισμούς, διαφαίνεται ότι επιθυμούν ο δάσκαλος να αποτελεί το συνδετικό τους κρίκο με την κοινωνία, δηλαδή μέσω αυτού να γνωρίσουν τα προσφερόμενα εκτός σχολείου (κινηματογράφο, εκδρομές, γνωριμίες π.χ. με ποδοσφαιριστές, τραγουδίστριες κ.ά)(Σ.Ευαγγελόπουλος, 2000, N.Charogiannis, 1977).

    Δεν επιθυμούν λοιπόν ο δάσκαλον να περιορίζεται ΜΟΝΟ στο διδακτικό του έργο (Ε.Ταρατόρη, 1999) και στο μάθημα της ημέρας, αλλά επιζητούν συχνότερη επικοινωνία μαζί του και εκτός σχολείου. Και θέλουν να έχουν τον ίδιο δάσκαλο κάθε χρόνο και να μην κάνει διακρίσεις. (Αυτό σημαίνει πως οι μαθητές θα έχουν διαπιστώσει ότι κάποιοι δάσκαλοι χαρίζονται σε κάποιους μαθητές τους περισσότερο).

  • 3η θεματική. Διδασκαλία, δηλ. πώς θέλουν να κάνει το μάθημά του ο δάσκαλος.

    Τους ενδιαφέρει να κάνει καλό μάθημα, να τους το επεξηγεί, να μην τους αναθέτει κατ’ οίκον εργασίες (Δ.Χατζηδήμου, 1995) (κατ’ οίκον εργασίες θέλουν μόνον οι μαθητές της Στ΄ τάξης της πόλης Θεσσαλονίκης), να τους κάνει να αγαπήσουν τα γράμματα, να χρησιμοποιεί εποπτικά μέσα διδασκαλίας, να μην τους εκφοβίζει κατά τη διδασκαλία και να τηρεί το πρόγραμμα.

    Από την περιγραφή που κάνουν, διαφαίνεται ότι σίγουρα οι δάσκαλοι τους αναθέτουν πολλές κατ’ οίκον εργασίες, γι’ αυτό και η πλειοψηφία του δείγματος δεν τις επιθυμεί, ότι υπάρχουν δάσκαλοι, οι οποίοι όταν η επίδοση των μαθητών δεν ανταποκρίνεται στις προσδοκίες τους, τους εκφοβίζουν και μάλλον δεν τηρούν το πρόγραμμα.

  • 4η θεματική. Εμφάνιση – Χαρακτηριστικά του δασκάλου

    Το δάσκαλο τον θέλουν όμορφο (αν είναι γυναίκα καστανόξανθη, αν είναι άνδρας με μαύρα μαλλιά), ψηλό, νέο, να φοράει γυαλιά, λεπτό, με καλό κουστούμι, με καλή φωνή, γαλανομάτη. Ακόμη, υπάρχει επιθυμία να είναι και φαλακρός, ή με γκρίζα μαλλιά. Εδώ πρέπει να επισημανθεί ως μεγάλος θεωρείται ο 35άρης. Πάντα ένας ωραίος δάσκαλος/α, παίζει καθοριστικό ρόλο στη διάθεση των μαθητών.

Συγκρίνοντας το δείγμα των μαθητών της Αλεξανδρούπολης σε σχέση με τους μαθητές από τη Θεσσαλονίκη, διαπιστώνουμε ότι:

Οι μαθητές της Δ΄  τάξης και των δύο πόλεων ενδιαφέρονται περισσότερο να χαρακτηρίζουν το δάσκαλό τους με τα επίθετα που προαναφέραμε, και δείχνουν μικρότερη βαρύτητα στην εξωτερική του εμφάνιση και στα χαρακτηριστικά του δασκάλου.

Διαφέρουν όμως στα εξής:

Οι μαθητές της τάξης αυτής, από την Αλεξανδρούπολη, δίνουν μεγαλύτερη σημασία στη συμπεριφορά του δασκάλου, δηλ. στο πώς να τους αντιμετωπίζει μέσα στην τάξη, απ’ ότι οι μαθητές της ίδιας τάξης από τη Θεσσαλονίκη, ενώ οι μαθητές από τη Θεσσαλονίκη ενδιαφέρονται περισσότερο για τη διδασκαλία του δασκάλου, πώς να κάνει καλό μάθημα.

Οι μαθητές της Στ΄ τάξης, και των δύο πόλεων δείχνουν μεγαλύτερο ενδιαφέρον να χαρακτηρίζουν το δάσκαλο (εδώ έχουμε τις περισσότερες αναφορές) και στην τρίτη θέση  των προτιμήσεών τους τοποθετούν τη διδασκαλία (τους νοιάζει λιγότερο για το πώς θα κάνει το μάθημά του ο δάσκαλος).

  Διαφέρουν όμως στα εξής:

Οι μαθητές από την πόλη της Αλεξανδρούπολης ενδιαφέρονται πολύ για την εξωτερική εμφάνιση και τα χαρακτηριστικά του δασκάλου, ενώ οι μαθητές από τη Θεσσαλονίκη, χρησιμοποιούν τις λιγότερες αναφορές για τη συγκεκριμένη θεματική. Αντίθετα τους Θεσσαλονικείς μαθητές τους ενδιαφέρει πάρα πολύ η συμπεριφορά του δασκάλου.

Ένα στοιχείο που δεν παρουσιάστηκε στους μαθητές από τη Θεσσαλονίκη, ενώ επισημάνθηκε από πολλούς μαθητές της Αλεξανδρούπολης, είναι να τους γνωρίζει ο δάσκαλος διάσημους ανθρώπους, όπως π.χ. ποδοσφαιριστές. Αυτή τους η επιθυμία μπορεί να ερμηνευθεί, από την έλλειψη δυνατότητας των μαθητών της επαρχίας να βρίσκονται κοντά σε «επώνυμους» – (αυτοί συνήθως ζουν στις πόλεις), τους οποίους τις περισσότερες φορές γνωρίζουν μόνον μέσω της τηλεόρασης, και τους θεωρούν πρότυπα.

Με πολύ συντομία παρουσιάσαμε τις διαπιστώσεις μας από την έρευνα που πραγματοποιήσαμε.

 

  Ακολουθεί σύγκριση με τις διαπιστώσεις της έρευνας που έγινε το 1932.

Για την 1η θεματική. Χαρακτηρισμοί.

Διαπιστώθηκε ότι χρησιμοποιούν τους ίδιους χαρακτηρισμούς για το δάσκαλο, όπως και οι μαθητές του 2002. Εντοπίσαμε ΜΟΝΟΝ έναν χαρακτηρισμό, στην παλιά έρευνα, που οι σημερινοί μαθητές δεν χρησιμοποίησαν. Θέλουν ο δάσκαλος να είναι θεοσεβούμενος, και να κάνει και τους μαθητές θεοσεβούμενους και να τους οδηγεί στο δρόμο του Θεού. Παρατηρείται λοιπόν μια έντονη Θρησκευτική ροπή. 

  Για την 2η θεματική. Συμπεριφορά του δασκάλου

Αυτό που οι μαθητές της έρευνας του προηγούμενου αιώνα ανέφεραν συχνά, και που απουσιάζει από τα γραπτά κείμενα των σημερινών μαθητών, ήταν οι σωματικές ποινές. Συγκεκριμένα,

  •  Δεν θέλουν να έχει βέργα ο δάσκαλος και προτιμούν να τους χαστουκίζει ΛΙΓΟ. Αιτιολογούν την τιμωρία, τη θεωρούν μέρος της αγωγής τους, γιατί έτσι μαθαίνουν καλύτερα γράμματα.

  •  Άλλοι μαθητές θεωρούν αναγκαίο ένα χαστούκι πίσω από τα αυτιά, για να διορθώνεται κάθε αγόρι. Αλλιώς θα γινόταν κακός και ελεεινός άνθρωπος.

  •  Άλλοι θέλουν το δάσκαλο αυστηρό και να κάθονται προσοχή μπροστά του. Και

  •  Να μην τους στερεί εκδρομή, αλλά να αυξήσει τον αριθμό τους.

Για την 3η θεματική. Διδασκαλία.

Τα παρακάτω στοιχεία δεν υπάρχουν στα κείμενα των σημερινών μαθητών, ενώ τα παραθέτουν συχνά οι μαθητές του περασμένου αιώνα.

  • Ο δάσκαλος να διδάσκει πολιτειακή και εθνική αγωγή

  •  Προτιμούν τον νέο δάσκαλο, αλλά δεν γνωρίζει να διδάσκει, ενώ οι μεγάλοι (από 35 χρόνων και πάνω) ξέρουν να διδάσκουν, δεν μπορούν όμως να συνεργάζονται με τους μαθητές (π.χ. στο μάθημα της γυμναστικής).

  •  Να τους αφήνει ελεύθερο χώρο για παιχνίδι.

  •  Να τους επεξηγεί το μάθημα 3 φορές.

  •  Για την 4η θεματική. Εξωτερική εμφάνιση - χαρακτηριστικά.

    • Σε αντίθεση με τους σημερινούς μαθητές, προσδιορίζουν το χρώμα του κουστουμιού, που θέλουν να φοράει (το χρώμα είναι μπλε), και τα παπούτσια του να είναι καλογυαλισμένα.

 

Συμπερασματικά, από τα προϊόντα της έρευνας διαφάνηκε ότι υπάρχουν σημαντικές διαφορές

  •  Στην επιβολή της πειθαρχίας, δηλαδή αυτή μπορεί να επιβληθεί με ποινή και τιμωρία

  • Στην Εθνική διαπαιδαγώγηση

  • Στην απαίτηση για θεοσεβούμενο εκπαιδευτικό και κατ’ επέκταση μαθητές, και τέλος

  • Στη λαθεμένη εκτίμηση ότι προκόβουν στη ζωή όταν τους μαθαίνει πολλά ο δάσκαλος. Άρα επιζητούν το δάσκαλο που θα τους προσφέρει στείρα γνώση.

Σήμερα οι μαθητές ζητούν ο δάσκαλος να είναι φίλος τους και συνοδός τους σε δραστηριότητες εκτός σχολείου, όπως π.χ. στο ποδόσφαιρο κ.ά. 

   

Στατιστικοί πίνακες από τα κείμενα των μαθητών

  Πίν 1. Ποσοστά συχνότητας παραγόντων που προσδιορίζουν την εικόνα του δασκάλου από μαθητές  Δ΄ Τάξης Δ.Σ. Αλεξανδρούπολης

 

α/α

Παράγοντες

Αριθμός αναφορών

Ποσοστό

1.

Χαρακτηρισμοί

45

48,4%

2.

Συμπεριφορά

25

26,9%

3.

Διδασκαλία

14

15%

4.

Εμφάνιση - χαρακτηριστικά

9

9,7%

 

Σύνολο

93

100%

 

Πίν 2. Ποσοστά συχνότητας παραγόντων που προσδιορίζουν την εικόνα του δασκάλου από  μαθητές ΣΤ΄ Τάξης Δ.Σ. Αλεξανδρούπολης

 

α/α

Παράγοντες

Αριθμός αναφορών

Ποσοστό

1.

Χαρακτηρισμοί

58

58,6%

2.

Εμφάνιση - χαρακτηριστικά

26

26,3%

3.

Διδασκαλία

13

13,1%

4.

Συμπεριφορά

2

2%

 

Σύνολο

99

100%

 

Πίν 3. Ποσοστά συχνότητας παραγόντων που προσδιορίζουν την εικόνα του δασκάλου από μαθητές  Δ΄ Τάξης Δ.Σ. Θεσσαλονίκης

 

α/α

Παράγοντες

Αριθμός αναφορών

Ποσοστό

1.

Χαρακτηρισμοί

27

58,7%

2.

Διδασκαλία

11

23,9%

3.

Συμπεριφορά

7

15,2%

4.

Εμφάνιση – χαρακτηριστικά

1

2,2%

 

Σύνολο

46

100%

 

Πίν 4. Ποσοστά συχνότητας παραγόντων που προσδιορίζουν την εικόνα του δασκάλου από μαθητές  ΣΤ΄ Τάξης Δ.Σ. Θεσσαλονίκης

 

α/α

Παράγοντες

Αριθμός αναφορών

Ποσοστό

1.

Χαρακτηρισμοί

38

35,2%

2.

Συμπεριφορά

30

27,8%

3.

Διδασκαλία

23

21,3%

4.

Εμφάνιση - χαρακτηριστικά

17

15,7%

 

Σύνολο

108

100%

  Πίνακες συχνοτήτων (5-20)

 

Δ΄ ΤΑΞΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗ

 

Πίν 5. Πώς θέλουν οι μαθητές να είναι η εξωτερική εμφάνιση του δασκάλου

 

α/α

xi

vi

fi %

1.

Όμορφος

1

11,1%

2.

Ψηλός

2

22,2%

3.

Με ωραία παπούτσια

2

22,2%

4.

Μελαχρινός

1

11,1%

5.

Μεσήλικας

1

11,1%

6.

Γαλανομάτης

1

11,1%

7.

Καλή φωνή

1

11,1%

 

Σύνολο

9

100%

   Πίν 6. Πώς θέλουν οι μαθητές τη διδασκαλία του δασκάλου

 

α/α

xi

vi

fi %

1.

Καλό μάθημα

7

50,0%

2.

Μόνο τεχνικά

2

14,3%

3.

Όχι κατ’ οίκον εργασία

4

28,6%

4.

Να σηκώνει τα παιδιά στο μάθημα

1

7,1%

 

Σύνολο

14

100%

   

Πίν 7. Πώς θέλουν οι μαθητές να είναι η συμπεριφορά του δασκάλου

 

α/α

xi

vi

fi %

1.

Συνοδός στο σινεμά

3

12%

2.

Συνοδός στις εκπαιδευτικές εκδρομές

10

40%

3.

Να μας γνωρίζει διάσημους ανθρώπους

3

12%

4.

Να έχουμε τον ίδιο κάθε χρόνο

1

4%

5.

Να μας διασκεδάζει

8

32%

 

Σύνολο

25

100%

   

Πίν 8. Πώς χαρακτηρίζουν το δάσκαλο που επιθυμούν (αναφέρονται στην ψυχική του ευθυμία)

 

α/α

xi

vi

fi %

1.        

Καλός

20

44,5%

2.        

Ευγενικός

8

17,8%

3.        

Να βοηθά

4

8,9%

4.        

Να μη θυμώνει

3

6,7%

5.        

Ευδιάθετος

4

8,8%

6.        

Αυστηρός

5

11,1%

7.        

Έξυπνος

1

2,2%

 

Σύνολο

45

100%

 

Και εδώ οι περισσότερες αναφορές γίνονται για να χαρακτηρίσουν το δάσκαλο. Πρώτη θέση κατέχει να είναι καλός με ποσοστό 44,5%, ευγενικός με ποσοστό 17,8%  και αυστηρός με ποσοστό 11,1%.

Επίσης πολύ μεγάλη σημασία δίνουν στην συμπεριφορά του εκπαιδευτικού. Θεωρούν πολύ σημαντικό ο εκπαιδευτικός να πηγαίνει εκδρομές με ποσοστό 40%, να τους διασκεδάζει με ποσοστό 32% και με το ίδιο ποσοστό 12% να συνοδεύει στο σινεμά και να τους γνωρίζει διάσημους ανθρώπους.

Την τρίτη θέση κατέχει το διδακτικό έργο του εκπαιδευτικού τονίζοντας ιδιαίτερα ότι πρέπει να μην έχουν κατ’ οίκον εργασίες, να κάνει καλό μάθημα.

Τέλος τους ενδιαφέρει λίγο η εξωτερική εμφάνιση του εκπαιδευτικού. Ιδιαίτερη σημασία δίνουν στο, να είναι όμορφος, ψηλός, με ωραία παπούτσια, μελαχρινός (άνδρας), γαλανομάτα (γυναίκα) και να έχει καλή φωνή.

Ένα στοιχείο που δεν παρατηρείται στους μαθητές της Θεσσαλονίκης, είναι η απαίτησή τους να τους γνωρίζει ο εκπαιδευτικός «διάσημους ανθρώπους» όπως π.χ. ποδοσφαιριστές.

Εδώ αυτή τους η επιθυμία ίσως προδίδει την αδυναμία που έχουν οι μαθητές της επαρχίας να βρίσκονται κοντά σε «επώνυμους», αφού αυτοί ζουν σε μεγάλες πόλεις και τα παιδιά της επαρχίας τους γνωρίζουν μόνο από την τηλεόραση ή τον τύπο, τους «θεοποιούν» πολλές φορές και θεωρούν πολύ σημαντικό να τους γνωρίσουν.

   

ΣΤ΄ ΤΑΞΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗ

 

Πίν 9. Πώς θέλουν οι μαθητές να είναι η εξωτερική εμφάνιση του δασκάλου

 

α/α

xi

vi

fi %

1.

Με μουστάκι (για άνδρα)

3

11,5%

2.

Με μαύρα μαλλιά

4

15,4%

3.

Με πράσινα μάτια (άνδρες)

3

11,5%

4.

Ψηλός

5

19,2%

5.

Λιγνός

1

3,8%

6.

Σαραντάρης

1

3,8%

7.

Φαλακρός

1

3,8%

8.

Να φορά κουστούμι μοντέρνο

1

3,8%

9.

Να έχει γλυκιά φωνή

1

3,8%

10.

Γελαστός

2

7,7%

11.

Ξανθός (για γυναίκα)

1

3,8%

12.

Δεν με ενδιαφέρει η εμφάνιση

1

3,8%

13.

Όμορφος

2

7,7%

 

Σύνολο

26

100%

   

Πίν 10. Πώς θέλουν οι μαθητές τη διδασκαλία του δασκάλου

 

α/α

xi

vi

fi %

1.

Να κάνει καλό μάθημα

8

61,5%

2.

Να επεξηγεί

5

38,5%

 

Σύνολο

13

100%

 

  Πίν 11. Πώς θέλουν οι μαθητές να είναι η συμπεριφορά του δασκάλου

 

α/α

xi

vi

fi %

1.

Να έρχεται στα πάρτι

2

25%

2.

Εκδρομές

2

25%

3.

Να μην κάνει διακρίσεις

4

50%

 

Σύνολο

8

100%

  

Πίν 12. Πώς χαρακτηρίζουν το δάσκαλο που επιθυμούν

 

α/α

xi

vi

fi %

1.

Καλός

14

24,1%

2.

Σοβαρός

3

5,2%

3.

Να καταλαβαίνει τους μαθητές του

4

6,9%

4.

Ευγενικός

5

8,6%

5.

Να μη βάζει τιμωρίες

3

5,2%

6.

Να αγαπάει τους μαθητές

6

10,3%

7.

Να έχει παιδικότητα

1

1,7%

8.

Να μη θυμώνει

9

15,5%

9.

Να είναι αστείος

9

15,5%

10.

Να μην καπνίζει

2

3,5%

11.

Να  φορά γυαλιά

2

3,5%

 

Σύνολο

58

100%

 

Με πολύ μεγάλο αριθμό αναφορών χαρακτηρίζουν πώς θέλουν τον εκπαιδευτικό τους. Πρώτος στην προτίμησή τους είναι ο χαρακτηρισμός να είναι καλός με ποσοστό 24,1%, με το ίδιο ποσοστό 15,5% να είναι αστείος και να μη θυμώνει και με ποσοστό 10,3% να τους αγαπάει.

Τη δεύτερη θέση κατέχει η εμφάνιση του εκπαιδευτικού. Θέλουν ο εκπαιδευτικός να είναι ψηλός με μαύρα μαλλιά, με μουστάκι για τους άνδρες και πράσινα μάτια (για άνδρες).

Τους ενδιαφέρει με ποσοστό 13,1%% το διδακτικό έργο και συγκεκριμένα να κάνει καλό μάθημα με ποσοστό  61,5% και να επεξηγεί με ποσοστό 38,5%.

Τέλος, σχεδόν καθόλου δεν τους ενδιαφέρει η συμπεριφορά τους. Αυτή κατέχει την τελευταία θέση στις αναφορές τους. Θεωρούν σημαντικότερο με ποσοστό 50% να μην κάνει διακρίσεις και με το ίδιο ποσοστό 25% να συμμετέχει στα πάρτι τους και στις εκδρομές τους. 

 

Δ΄ ΤΑΞΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

Πίν 13. Πώς θέλουν οι μαθητές να είναι η εξωτερική εμφάνιση του δασκάλου

 

α/α

xi

vi

fi %

1.

Να έχει ασπρόμαυρα μαλλιά

1

100%

 

Σύνολο

1

100%

 

 

Πίν 14. Πώς θέλουν οι μαθητές τη διδασκαλία του δασκάλου

 

α/α

xi

vi

fi %

1.

Να μας μαθαίνει να διαβάζουμε και να γράφουμε

4

36,4%

2.

Όχι κατ’ οίκον εργασίες

2

18,2%

3.

Να μας μαθαίνει καλύτερα (τα ευρώ π.χ.)

5

45,4%

 

Σύνολο

11

100%

 

Πίν 15. Πώς θέλουν οι μαθητές να είναι η συμπεριφορά του δασκάλου

 

α/α

xi

vi

fi %

1.

Να έχουμε τον ίδιο κάθε χρόνο

3

42,8%

2.

Οι κυρίες να αγαπούν τα αγόρια

Οι κύριοι να αγαπούν τα κορίτσια

1

14,3%

3.

Να τους αγαπά όλους

1

14,3%

4.

Να μας μαθαίνει συμπεριφορά

1

14,3%

5.

Να μας αφήνει να παίζουμε

1

14,3%

 

Σύνολο

7

100%

 

 

Πίν 16. Πώς χαρακτηρίζουν οι μαθητές το δάσκαλο που επιθυμούν

 

α/α

xi

vi

fi %

1.

Ζωηρός

3

11,1%

2.

Πολύ καλός

7

26%

3.

Χαρούμενος

2

7,4%

4.

Αυστηρός

5

18,5%

5.

Αστείος

3

11,1%

6.

Να μη φωνάζει

4

14,8%

7.

Δίκαιος

3

11,1%

 

Σύνολο

27

100%

 

Και οι μαθητές της Δ΄ τάξης δείχνουν ιδιαίτερη βαρύτητα στους χαρακτηρισμούς του δασκάλου. Ως σημαντικότερο θεωρούν να είναι καλός με ποσοστό  26% και αυστηρός με ποσοστό 18,5%.

Στη δεύτερη προτίμηση δηλώνουν ότι τους ενδιαφέρει στο διδακτικό του έργο με ποσοστό  23,9%, και ιδιαίτερη βαρύτητα δείχνουν στο να τους μαθαίνει καλύτερα με ποσοστό 45,4% και με ποσοστό 36,4% να τους μαθαίνει να γράφουν και να διαβάζουν. Αμέσως μετά στο να μην αναθέτει κατ’ οίκον εργασίες.

Τρίτη θέση κατέχει η συμπεριφορά με αρκετά χαμηλό ποσοστό. Επειδή είναι ευχαριστημένοι με το δάσκαλό τους θέλουν τον ίδιο και τις άλλες χρονιές με ποσοστό   42,8%.

Τέλος, σχεδόν καθόλου δεν τους ενδιαφέρει η εμφάνιση. Ένας μόνον αναφέρει ο δάσκαλος να έχει ασπρόμαυρα μαλλιά.

 

ΣΤ΄ ΤΑΞΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

 

Πίν 17. Πώς θέλουν οι μαθητές να είναι η εξωτερική εμφάνιση του δασκάλου

 

α/α

xi

vi

fi %

1.

Ψηλός

2

11,8%

2.

Νέος

1

5,88%

3.

Λεπτός

1

5,88%

4.

Όμορφος

3

17,6%

5.

Να φοράει γυαλιά

2

11,8%

6.

Καστανόξανθη

3

17,6%

7.

Καλό ντύσιμο

1

5,88%

8.

Μαύρα μάτια

2

11,8%

9.

Γαλαζοπράσινα μάτια

1

5,88%

10.

Μαύρα μαλλιά ( άνδρας)

1

5,88%

 

Σύνολο

17

100%

 

 

Πίν 18. Πώς θέλουν οι μαθητές τη διδασκαλία του δασκάλου

 

α/α

xi

vi

fi %

1.

Να επεξηγεί

6

26,1%

2.

Να μας κάνει να αγαπήσουμε τα γράμματα

1

4,35%

3.

Να μας μάθει πολλά

3

13%

4.

Να μη δημιουργεί αμηχανία

2

8,7%

5.

Να έχουν εποπτικό υλικό / video

1

4,35%

6.

Να παρέχει ενίσχυση-ενθάρρυνση

2

8,7%

7.

Να μην εκφοβίζει κατά τη διδασκαλία

1

4,35%

8.

Να βάζει κατ’ οίκον εργασίες

6

26,1%

9.

Να τηρεί το πρόγραμμα

1

4,35%

 

Σύνολο

23

100%

 

Πίν 19. Πώς θέλουν οι μαθητές να είναι η συμπεριφορά του δασκάλου

 

α/α

xi

vi

fi %

1.

Να μας συμβουλεύει

3

10%

2

Να μας ακούει

6

20%

3.

Να δείχνει ενδιαφέρον

4

13,3%

4.

Να ενημερώνει τους γονείς

1

3,3%

5.

Να έχει ξεχωριστή επαφή με τα παιδιά

2

6,7%

6.

Να είναι καλή η σχέση μαθητή-δασκάλου

5

16,8%

7.

Να μην κάνει διακρίσεις

7

23,3%

8.

Να τους μάθει να μη μαλώνουν οι γονείς τους

1

3,3%

9.

Στις εκδρομές

1

3,3%

 

Σύνολο

30

100%

 

 

Πίν 20. Πώς χαρακτηρίζουν το δάσκαλο που επιθυμούν

 

α/α

xi

vi

fi %

1.

Ευγενικός

3

7,9%

2.

Αστείος (χιούμορ)

3

7,9%

3.

Αυστηρός (λίγο)

12

31,5%

4.

Χαρούμενος

2

5,3%

5.

Καλός

6

15,8%

6.

Ψύχραιμος

3

7,9%

7.

Υπομονετικός

6

15,8%

8.

Σοβαρός

3

7,9%

 

Σύνολο

38

100%

 

Οι μαθητές της ΣΤ΄ τάξης μεγάλη σημασία δίνουν στον χαρακτηρισμό των εκπαιδευτικών. Επικρατέστερος ο χαρακτηρισμός με ποσοστό 31,5% να είναι λίγο αυστηρός και στη συνέχεια να είναι καλός και υπομονετικός με το ίδιο ποσοστό 15,8%.

Ακόμη επιθυμούν οι εκπαιδευτικοί να χαρακτηρίζονται από συμπεριφορά. Από τον αριθμό των αναφορών έρχεται δεύτερη σε προτίμηση. Ιδιαίτερα ενδιαφέρονται να μην κάνουν διακρίσεις με ποσοστό 23,3% και να ακούνε τους μαθητές δηλαδή να δείχνουν κατανόηση με ποσοστό 20%.

Με αισθητά μικρότερο ποσοστό ενδιαφέρονται για το διδακτικό έργο του εκπαιδευτικού. Ιδιαίτερα ενδιαφέρονται με ίδιο ποσοστό 26,1% να επεξηγεί και να βάζει κατ’ οίκον εργασίες. Και ως απαίτηση έχουν να τους μάθει πολλά (δεύτερη επιλογή).

Και τέλος πολύ λίγο τους ενδιαφέρει η εξωτερική εμφάνιση του εκπαιδευτικού. Ως επικρατέστερος εκπαιδευτικός θεωρείται ο/η όμορφος/η με ποσοστό17,6%. Αν είναι γυναίκα να είναι κατάξανθη με ποσοστό 17,6%, ενώ αν είναι άνδρας να έχει μαύρα μαλλιά με ποσοστό 5,88%.    

 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Charogiannis, N. (1977) Pupil’s Expectation of teachers. A study of Primary – School Pupils in Greece. Thesis submitted for the Degree of Master of Education at the University of Dundee, Dundee.

Cohen, L. / Manion L. (1997) Μεθοδολογία Εκπαιδευτικής Έρευνας, Αθήνα

Ευαγγελόπουλος, Σπ. (2000) «Πώς οι μαθήτριες θέλουν τη συμπεριφορά του εκπαιδευτικού», Νέα Παιδεία,  96,  70-84.

Jaisingh, L. (2000) Statistics for the utterly confused, McGraw Hill, New York, Chicago etc.

Keilhacher, M. (1949) Ο Ιδανικός Δάσκαλος – όπως τον φαντάζεται ο μαθητικός κόσμος (διασκευή Ευάγγελου Ι.Παράσχη), Ηράκλειο – Κρήτης.

Ξυροτύρης, Ι. (1940) Πώς θέλω το δάσκαλό μου, Θεσσαλονίκη.  

Πάλλα, Μ. (1994) Ο Μαθητικός λόγος για την Ιστορία: Όψεις Εθνικής Συνείδησης, Σεμινάριο 17, Εθνική Συνείδηση και Ιστορική Παιδεία, Πανελλήνια έκδοση Φιλολόγων, Αθήνα.

Πυργιωτάκης, Ι. (1982) Η προσωπικότητα και ο ρόλος του εκπαιδευτικού, Σχολείο και το Σπίτι, 4.

Ταρατόρη, Ε. (1999) Το ενδιαφέρον στην εκπαιδευτική διαδικασία, Κίνητρο, 1, 15-19.

Χατζηδήμου, Δ. (1995) Οι κατ’ οίκον εργασίες των μαθητών, Θεσσαλονίκη.  

 

 

 

Copyright 2003 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ ΑΡΧΕΙΟΥ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ  ΚΑΙ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ